Bộ GD&ĐT khảo sát bỏ xét tuyển học bạ, siết nguyện vọng để nâng chất tuyển sinh

18/09/2025

Tại Hội nghị Giáo dục đại học năm 2025, Bộ GD&ĐT lấy ý kiến về việc bỏ xét tuyển học bạ và giới hạn số nguyện vọng đăng ký. Động thái này nhằm hướng tới tuyển sinh thực chất, giảm áp lực cho thí sinh và các trường, đồng thời khắc phục tình trạng “rối loạn” nguyện vọng và thiếu công bằng trong đánh giá đầu vào.

Nên bỏ xét tuyển học bạ?

Tại Hội nghị Giáo dục đại học năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã tổ chức lấy ý kiến về hai nội dung quan trọng trong công tác tuyển sinh: bỏ xét tuyển bằng học bạ và giới hạn số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển.

Theo đó, tại phiếu khảo sát, Bộ đưa ra hai phương án đối với việc xét tuyển bằng kết quả học tập bậc trung học phổ thông (học bạ): tiếp tục duy trì hoặc chính thức bỏ. Đồng thời, Bộ cũng lấy ý kiến về số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển, với ba lựa chọn: tối đa 5 nguyện vọng, 10 nguyện vọng hoặc không giới hạn.

Thực tế mùa tuyển sinh năm nay cho thấy, nhiều trường đại học đã không còn sử dụng học bạ hoặc giảm đáng kể vai trò của phương thức này. Trước đây, phương thức này giúp các trường tuyển sinh sớm để đảm bảo chỉ tiêu, nhưng từ năm 2025, Bộ đã quy định bỏ xét tuyển sớm. Do đó, học bạ chỉ nên được cân nhắc như một tiêu chí phụ, bổ trợ cho các phương thức khác, bởi nó phản ánh quá trình học tập ba năm phổ thông của thí sinh.

Về số lượng nguyện vọng, nhiều ý kiến cho rằng cần giới hạn để tránh gây quá tải cho cả thí sinh và các trường. Năm 2025 ghi nhận có thí sinh đăng ký tới hơn 100 nguyện vọng, khiến các cơ sở đào tạo phải xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ. Việc cho phép đăng ký quá nhiều nguyện vọng cũng dẫn đến hệ lụy: thí sinh thiếu định hướng, lựa chọn mông lung, không tập trung. Giới hạn số nguyện vọng sẽ buộc thí sinh cân nhắc kỹ lưỡng hơn, lựa chọn phù hợp với năng lực và mục tiêu, đồng thời giảm áp lực cho các trường trong quá trình tuyển sinh.

"Việc không giới hạn nguyện vọng và sử dụng học bạ xét tuyển nhiều năm qua đã giúp mở rộng cơ hội trúng tuyẻn, nhưng cũng đã tới tình trạng "tẩu hỏa nhập ma" cho cả thí sinh và cơ sở đào tạo"-Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn

Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, năm 2025 có tổng cộng 852.000 thí sinh đăng ký xét tuyển với 7,6 triệu nguyện vọng vào hơn 4.000 lượt ngành, chương trình đào tạo của hơn 500 trường đại học, cao đẳng trên cả nước. Có 17 phương thức xét tuyển được áp dụng, trong đó xét tuyển bằng học bạ chiếm tỷ lệ cao nhất 42,4%; tiếp theo là xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT (39,1%) và 15 phương thức khác.

Rà soát tuyển sinh: Hướng tới công bằng và chất lượng

Liên quan đến việc khảo sát bỏ xét tuyển học bạ và giới hạn nguyện vọng, GS Nguyễn Tiến Thảo - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD&ĐT cho biết: “Việc xét tuyển bằng học bạ đã được thực hiện một thời gian, và đây là lúc cần nhìn lại để đánh giá công bằng, hiệu quả, hướng tới tuyển sinh thực chất và chất lượng. Với những phương thức tuyển sinh lớn, nếu đảm bảo chất lượng thì tiếp tục duy trì, nếu không thì phải bỏ. Một trong những mục tiêu của Nghị quyết 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị là hiện đại hóa giáo dục, nâng cao chất lượng, đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao – trong đó tuyển sinh là một khâu quan trọng.”

PGS.TS Nguyễn Thanh Chương - Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Giao thông Vận tải cũng cho rằng, việc xét tuyển bằng học bạ cần được cân nhắc theo từng ngành đào tạo. “Ví dụ ngành Kiến trúc phải kết hợp với môn vẽ. Một số ngành vẫn có thể xét học bạ, không nhất thiết phải bỏ. Học bạ là kết quả cả một quá trình, nên cần tin tưởng vào kết quả của các trường phổ thông. Tuy nhiên, với những ngành đặc thù, đòi hỏi đầu vào cao, có thể giảm hoặc bỏ xét tuyển học bạ. Quan trọng là không tuyển hoàn toàn bằng học bạ mà nên khống chế tỷ lệ hoặc áp dụng ở một số ngành cụ thể”.

Một giảng viên cho rằng, việc bỏ xét tuyển học bạ là cần thiết để đảm bảo tuyển được sinh viên có năng lực thực sự. Theo quan điểm này, học bạ không phản ánh chính xác và công bằng năng lực của thí sinh, bởi chất lượng đánh giá ở các trường phổ thông còn nhiều khác biệt.

“Không phải các trường đại học không nhận ra hạn chế của học bạ, nhưng do áp lực tuyển sinh, nhiều trường buộc phải sử dụng phương thức này để đảm bảo chỉ tiêu. Tuy nhiên, nếu tuyển bằng điểm thi, điểm chuẩn có thể rất thấp, ảnh hưởng đến uy tín của trường,” vị này chia sẻ.

Đại diện này cũng dẫn chứng: “Các trường tốp đầu không xét học bạ, kể cả với học sinh trường chuyên. Thí sinh đều phải tham gia các kỳ thi đánh giá như SAT, HSA, TSA hay kỳ thi tốt nghiệp THPT”.

Không ít ý kiến cũng cho rằng việc, nếu có điều chỉnh, Bộ cần tập trung vào hai vấn đề: có tiếp tục xét tuyển bằng học bạ hay không, và nếu có thì dùng đến đâu; thứ hai là giới hạn số nguyện vọng như thế nào để vừa đảm bảo quyền lựa chọn của thí sinh, vừa giảm áp lực xử lý cho các trường.

Về vấn đề này, anh Phạm Minh Sơn, một phụ huynh ở Hà Nội cho biết: "Tôi ủng hộ việc Bộ Giáo dục xem xét lại phương thức xét tuyển. Năm tới con tôi phải thi để vào đại học, tôi sẽ yên tâm hơn vì cháu được đánh giá công bằng. Giới hạn nguyện vọng cũng là cần thiết để các con định hướng rõ ràng, tránh đăng ký tràn lan rồi hoang mang. Tuyển sinh nên là quá trình chọn lọc công bằng, giúp học sinh phát triển đúng hướng và phụ huynh thêm tin tưởng".

Thu Hằng
https://vov.vn/xa-hoi/bo-gddt-khao-sat-bo-xet-tuyen-hoc-ba-siet-nguyen-vong-de-nang-chat-tuyen-sinh-post1231054.vov